W dobie pandemii Covid 19 warto przyjrzeć się historii innego wirusa, który pustoszył Europę tuż po zakończeniu działań wojennych, znanych jako I wojna światowa, czyli tzw. „hiszpance”. Przedmiotem sporu historyków jest wręcz miejsce i czas pojawienia się wirusa hiszpanki. Większość przyjmuje, że objawiła się ona w roku 1918. Pierwsze uderzenie hiszpanki miało mieć miejsce w USA, w hrabstwie Haskell w stanie Kansas. Zmobilizowani do amerykańskiej armii młodzi mężczyźni z Haskell trafili do obozu wojskowego w Fort Riley. 4 marca 1918 roku obozowy kucharz Albert Gitchell zgłosił się do lekarza z gorączką sięgającą 40 st. C. Wedle dzisiejszej nomenklatury lekarskiej byłby to zatem pacjent zero pandemii. Dwa dni później zarażonych było już 520 rekrutów.
Do Europy hiszpankę sprowadzili amerykańscy żołnierze. Jako że główne ich transporty docierały do portów Francji, kraj ten stał się wylęgarnią zarazy. Początkowo jednak sądzono, że przyszła z Hiszpanii, stąd jej nazwa. Już w październiku 1918 roku epidemia dotarła do Niemiec.
Przykładowo zakład ubezpieczeń zdrowotnych we Wrocławiu zgłaszał codziennie ok. 1000 nowych zachorowań, wiele z nich było śmiertelnymi. Szybko również z prowincji Pommern zgłaszano, że choroba ta występuje tak „masowo”, że życie publiczne jest poważnie zakłócone. Z miast regionu, takich jak: Stettin, Greifswald, Stargard, Pyritz, Stralsund, a także innych monitorowano, że odnotowuje się silne rozprzestrzenianie się nowej grypy. W wielu przypadkach choroba występowała w takich masach, że nie dało się uniknąć zakłóceń w usługach pocztowych, kolejowych, a także w szkołach. Wiele przypadków miało już fatalny przebieg.
Według różnych szacunków epidemia grypy hiszpanki doprowadziła do śmierci nawet 50–100 mln osób na całym świecie! Pandemia trwała w latach 1918-1919 (niektóre źródła podają, że do 1920 roku). Wirusem zaraziło się pół miliarda ludzi. Wiele osób zmarło w wyniku powikłań grypy hiszpanki. Choroba osłabiała organizm i płuca, co sprzyjało innym infekcjom, w tym bakteryjnemu zapaleniu płuc.
Dlatego, jak w tytule: Zostań w domu!
Przedstawiona fotografia, do której prawa autorskie posiadała korporacja: Heiss & Co in Cöln a.Rh. (uwidoczniona pieczęć na jej odwrocie) obrazuje zabudowania oddanego do użytku w 1882 roku seminarium nauczycielskiego w Pyritz (Pyrzycach), obecnie stanowią one siedzibę szpitala powiatowego w Pyrzycach.
dr Wojciech Kuźmiński