Od 1 czerwca 2024 roku w Polsce zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące zastrzegania numeru PESEL. Te regulacje mają na celu znaczną poprawę ochrony danych osobowych obywateli oraz walkę z kradzieżą tożsamości, która staje się coraz poważniejszym problemem w cyfrowym świecie. Nowe przepisy dają każdemu obywatelowi możliwość bezpłatnego zastrzeżenia swojego numeru PESEL w systemie Ministerstwa Cyfryzacji, co uniemożliwia jego nieuprawnione użycie w celach takich jak zaciąganie kredytów, zakładanie fikcyjnych firm czy inne oszustwa finansowe. Proces zastrzegania numeru PESEL został zaprojektowany w sposób prosty i przystępny dla wszystkich obywateli, jest też bezpłatny. Jest on dostępny zarówno online, jak i w urzędach stanu cywilnego. Takie zastrzeżenie przynosi wiele korzyści, przede wszystkim, uniemożliwia to jego nieuprawnione użycie przez osoby trzecie, co znacząco utrudnia dokonanie oszustw takich jak zaciąganie kredytów na cudze dane, zakładanie fikcyjnych firm czy dokonywanie innych nielegalnych transakcji finansowych. W dobie rosnącej liczby przestępstw związanych z kradzieżą tożsamości, możliwość zastrzeżenia numeru PESEL staje się kluczowym narzędziem ochrony danych. Warto podkreślić, że zastrzeżenie numeru PESEL nie wyklucza możliwości jego używania przez samego właściciela do legalnych celów. Obywatel nadal może z niego korzystać podczas składania wniosków, uzyskiwania świadczeń czy w innych sytuacjach wymagających weryfikacji tożsamości. Cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL jest równie prostym procesem jak jego zastrzeżenie. Może się okazać konieczne w przypadku, gdy obywatel chce ubiegać się o kredyt lub w innych sytuacjach, gdzie aktywny numer PESEL jest wymagany. Aby cofnąć zastrzeżenie, można zalogować się do systemu Ministerstwa Cyfryzacji bądź zrobić to osobiście w urzędzie stanu cywilnego poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza i potwierdzenie swojej tożsamości. Wówczas numer PESEL zostaje przywrócony do normalnego statusu i może być używany bez ograniczeń. Wprowadzenie nowych przepisów spotkało się z różnorodną reakcją społeczeństwa oraz instytucji. Z jednej strony, wiele osób i organizacji chwali te zmiany za zwiększenie poziomu bezpieczeństwa danych osobowych oraz przeciwdziałanie kradzieży tożsamości. Z drugiej strony, pojawiły się obawy dotyczące potencjalnych problemów technicznych, które mogą wystąpić w początkowej fazie wdrażania nowych regulacji. Banki i inne instytucje finansowe musiały dostosować swoje procedury do nowych przepisów. Oznacza to, że w przypadku klientów z zastrzeżonym numerem PESEL mogą być wymagane dodatkowe kroki weryfikacyjne, co może wydłużyć czas obsługi wniosków o kredyty czy inne usługi finansowe. Jednak większość instytucji zdaje sobie sprawę z konieczności tych zmian i jest przygotowana na dostosowanie swoich systemów do nowych wymogów. Zauważono jednak, iż w nowym prawie istnieje pewna „luka”. Konieczność weryfikacji numeru PESEL w rejestrze w sytuacji wypłacania gotówki z konta obowiązuje dopiero od określonej kwoty – trzykrotności płacy minimalnej, która od 1 lipca w związku ze wzrostem wyniesie łącznie 12.900 zł. Powyżej tej kwoty banki nie będą mogły pozwolić na wypłatę środków klientowi, który zastrzegł swój numer PESEL. Do transakcji dojdzie w momencie odwieszenia blokady. Jednocześnie wniosek o wypłatę kwoty niższej od wspomnianego limitu nie musi być weryfikowany przez pracownika banku. Co zatem w sytuacji, kiedy klientowi banku nielegalnie wypłacono z konta przykładowo 11.000 zł? Co do zasady obowiązek zwrotu środków ciążyć będzie na banku. Proces ten będzie trzeba jednak zgłosić i odpowiednio uzasadnić, co może wiązać się ze stresem i stratą czasu.  Aby nowe przepisy były skuteczne, kluczowe jest zwiększenie świadomości społecznej na temat możliwości zastrzegania numeru PESEL oraz korzyści z tego płynących. Ministerstwo Cyfryzacji planuje kampanie informacyjne, które mają na celu edukowanie obywateli na temat nowych regulacji, procedur oraz korzyści z zastrzeżenia numeru PESEL. Zmiany związane z zastrzeżeniem numeru PESEL w Polsce stanowią ważny krok w kierunku zwiększenia ochrony danych osobowych obywateli.