Podczas wakacyjnych wycieczek możemy trafić na różne rośliny obcego pochodzenia. Jedną z nich jest niebezpieczny dla ludzi i zwierząt barszcz Sosnowskiego. Sok omawianego gatunku zawiera związki furokumarynowe, które uwrażliwiają organizm na działanie promieni słonecznych.
Kontakt z sokiem rośliny i późniejsza ekspozycja na słońce (nawet do 48 godzin od kontaktu z sokiem barszczu), może powodować bolesne pęcherze i zaczerwienienia, w skrajnych przypadkach może dojść nawet do martwicy skóry. Innymi skutkami mogą być nudności, wymioty czy bóle głowy.
Źródła historyczne wskazują, że pierwsze pojawienie się barszczu Sosnowskiego w Polsce miało miejsce pod koniec lat 50-tych ubiegłego wieku. Sprowadzony został do kraju jako nowa, cenna, wysoko plonująca roślina pastewna. Najintensywniej uprawiany w latach 70-tych i 80-tych przez Państwowe Gospodarstwa Rolne, proponowany i rozpowszechniany był również wśród rolników i pszczelarzy. Okazało się jednak, że kiszonkę wykonaną na bazie barszczu Sosnowskiego zwierzęta zjadały niechętnie, wyszły też na jaw jego toksyczne właściwości. W latach 90-tych zakończono jego masową uprawę, nie zniszczono jednak dokładnie wszystkich osobników tego gatunku. Od tamtej pory barszcz Sosnowskiego rozprzestrzenił się i występuje praktycznie na terenie całego kraju.
Jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego?
Podczas kwitnienia 2-3 metry wysokości (lub więcej), duże, parasolowate kwiatostany – baldachy złożone, białe lub różowawe kwiaty pachnące kumaryną (zapach świeżo skoszonego siana). Liście złożone, bardzo duże – osiągają powierzchnię nawet 1,5 m3. Łodyga (pęd kwiatowy) wyrasta w 2-5 roku życia rośliny (w pierwszych latach wzrostu roślina wykształca rozety liści), okrągła, z fioletowymi plamkami
W Polsce naturalnie występują inne gatunki roślin, które często mylone są z barszczem Sosnowskiego. Są to na przykład: barszcz zwyczajny, arcydzięgiel litwor, czy dzięgiel leśny.
Jedną z charakterystycznych cech barszczu Sosnowskiego jest jego wielkość. Rośliny te dorastają do imponujących rozmiarów. Zazwyczaj osiągają ok. 3 metrów wysokości, jednak spotyka się osobniki o wysokości nawet 4-5 metrów! Masywne liście, grube łodygi i rozłożyste baldachowate kwiatostany sprawiają, że barszcz Sosnowskiego uznawany jest za jedną z największych roślin zielnych na świecie.
Czy na terenie Powiatu Pyrzyckiego występuje Barszcz Sosnowskiego i jak wygląda sytuacja z z jego zwalczaniem ?
Gmina Pyrzyce
Rok 2023 – na terenie gminy Pyrzyce Barszcz Sosnowskiego występuje na obszarze 3 sołectw (Żabów, Rzepnowo, Pyrzyce)
– w 2023 r. usunięto Barszcz Sosnowskiego na obszarze ob. Rzepnowo – łączny obszar 0,5283 ha
– finansowanie zadanie „usuwanie barszczu Sosnowskiego na rok 2023” ze środków Gminy Pyrzyce
Gmina Warnice
Od 2020 r. do dnia dzisiejszego na terenie gminy Warnice nie stwierdzono występowania stanowisk Barszczu Sosnowskiego.
Gmina Lipiany
Nie odnotowano zgłoszeń na temat miejsc występowania tej rośliny na terenie gminy Lipiany
Gmina Kozielice
Według pozyskanych informacji występują pojedyncze przypadki barszczu Sosnowskiego na terenie gminy Kozielice. Ostatnie przyjęte zgłoszenie, które wpłynęło do urzędu dotyczyło gminy sąsiedniej. W okresie lat 2020-2023 były przeprowadzone działania zaradcze- w 2022 roku w obrębie Rokity i Łozice, gmina Kozielice, na obszarze około 0,20 ha. Były to działania zaradcze
Gmina Bielice
Gmina Bielice
Informuje się, że obecnie nie mamy przeprowadzonej inwentaryzacji barszczu Sosnowskiego na terenie gminy Bielice. Ponadto w latach 2020 — 2023 nie usuwano barszczu Sosnowskiego ze środków budżetu gminy,
Gmina Przelewice
Barszcz sosnowskiego był usuwany z terenu gminy Przelewice (obręb Jesionowo) w 2022 roku. usunięto 15 szt. poprzez zastosowanie środka Agrosar. Koszt 262,50 zł z budżetu gminy Przelewice.
Planowane jest zabezpieczenie środków finansowych na rok 2025 na zadanie związane z inwentaryzacją występowania rośliny na terenie gminy. Po przeprowadzeniu takiej inwentaryzacji i stworzeniu Programu usuwania Azbestu Gmina będzie mogła wnioskować do WFOŚiGW w Szczecinie o dofinansowanie do usuwania barszczu sosnowskiego.
Co należy zrobić jeżeli mieliśmy kontakt z organami lub sokiem toksycznego barszczu?
W pierwszej kolejności należy przemyć skórę zimną wodą z mydłem, aby zmyć z niej sok rośliny oraz chronić ją przed działaniem promieni słonecznych minimum 48 godzin (nawet jeżeli nie pojawiły się żadne objawy!). W przypadku wystąpienia reakcji zapalnej lub opuchlizny, w celu jej złagodzenia, można zastosować zimne okłady, przyjąć wapno lub leki antyhistaminowe. Jeżeli mamy wątpliwości co do skuteczności powyższych metod lub dolegliwości nasilają się, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
PP