Czubatka to niezwykła sikora , która na co dzień preferuje dość ciężkie warunki i, co niezwykłe, czuje się wśród nich dobrze. Przede wszystkim jednak zachwyca swoim wyglądem, ponieważ jako jedyna europejska sikora ma w pełni wykształcony czub, który dodatkowo może się składać do tyłu. Ptaki te występują wyłącznie w Europie, choć nie na całym jej obszarze. Nie zamieszkuje na terenie Irlandii, Islandii, południu Wysp Brytyjskich, Portugalii, północy Skandynawii i Rosji, Kaukazie, Włoszech i wyspach Morza Śródziemnego. Prowadzi tryb osiadły, a w Polsce ma status ochronny ponieważ liczba par lęgowych znajdujących się na terenie naszego kraju jest raczej umiarkowana.  Zarówno samice i samce wyglądają tak samo. Czubatki to ptaki małe około 12 cm i wadze zaledwie 13 g. Praktycznie nie śpiewają a zwłaszcza samiec. Robią to jedynie, gdy są zaniepokojone , to uparcie powtarzają wibrującą melodię. Ptaki te preferują kilkuhektarowe suche i stare bory sosnowe lub świerkowe, w głębi których mogą się skryć. Są jedynymi sikorami, i jedynie z nielicznych ptaków, będącymi w stanie przetrwać w panujących tam warunkach.  Do budowy swoich gniazd wykorzystują spróchniałe drzewa, w których drążą dziuple. W okresie od kwietnia aż do sierpnia ptaki te wyprowadzają dwa lęgi.  Czubatki żerują na ziemi i na niższych gałęziach drzew. Żywią się owadami i ich jajami oraz pająkami. Zimą podstawowym pokarmem są nasiona drzew iglastych, najczęściej świerków i sosen, wśród których przebywają. Ciekawostką jest to, że czubatki gromadzą pożywienie na zimę, który wciskają w spękania kory na drzewie, gdzie mają dziuplę, lub w mech ją pokrywający.

        Na zdjęciu czubatka z okolicy Lipian, którą udało mi się sfotografować, w październiku 2020 roku, w jej środowisku leśnym.