Wieże ciśnień z punktu widzenia produkcji kart pocztowych pełniły dualną funkcję. Po pierwsze same w sobie były ciekawym obiektem architektonicznym, chętnie dokumentowanym na kartkach pocztowych (widokówkach) – choćby jak ta, prezentowana obok, nawet jeśli stanowi ona jedynie tło innej perełki budowlanej przedwojennych Pyrzyc. Po wtóre wieże ciśnień były świetnym punktem widokowym, fotografowie chętnie więc wykorzystywali możliwość zrobienia zdjęcia swoich miast z takiej właśnie perspektywy. A dokładnie z jakiej?
Sama wieża ciśnień (znana również jako wieża wodna lub wieża wodociągowa) to budynek w formie wieży, na którego szczycie znajduje się zbiornik wody, służący do zapewnienia stabilnego ciśnienia w wodociągu. Pokrywa ona chwilowy wzrost zapotrzebowania. Zbiornik musiał być umieszczony powyżej odbiorców, ponieważ działał poprzez zasadę naczyń połączonych. I właśnie to „powyżej” rozstrzygało o ich atrakcyjności z punktu widzenia fotografii widokówkowej. Najczęściej budowle umieszczane były na wzniesieniach, co dodatkowo potęgowało efekt ich monstrualności, co dla fotografów stanowiło dodatkowy bonus wysokości. Na stacjach kolejowych wieże ciśnień były używane do zasilania parowozów.
W Pyrzycach możemy podziwiać oba typy. Ta widoczna na starej widokówce – wodociągowa wieża ciśnień, wybudowana została w 1903 r. wraz z miejskim zakładem wodociągowym. Projekt techniczny i technologię zakładu wodociągowego opracowała jedna ze znanych w Niemczech firm wodociągowych, a wyposażenie dostarczyła firma David Grove. W okresie II wojny światowej wieża została uszkodzona w wyniku ostrzału artyleryjskiego. Zniszczone zostały ściany osłonowe zbiornika, podziurawiony zbiornik. Wieżę odbudowano dopiero w 1964 r. Pierwotnie wieża miała zbiornik typu Intze, po przebudowie zyskała zbiornik o dnie płaskim, o pojemności 150 m3. Nowa osłona zbiornika wykonana została z betonu. Wysokość wieży to 37,15 m. Z kolei kolejowa wieża ciśnień, wybudowana została w 1936 r. To monumentalna budowla, w stylu modernistycznym, murowana z cegły na planie ośmiokąta foremnego. Zbiornik żelbetowy o dnie wypukłym, o pojemności 150 m3. Woda czerpana była ze studni głębinowej, nad którą wybudowano niewielką budowlę w stylu wieży. W trzonie wieży mieścił się odżelaziacz uzdatniający wodę pitną oraz przepompownia. Wysokość budowli 25,2 m.
Prezentowana widokówka została wyprodukowana w zakładzie w Pyrzycach: Verlag Otto Zahn, Pyritz. Została nadana w Pyrzycach do odbiorcy w Hilversum – miasto w Holandii w prowincji Holandia Północna, położone na południowy wschód od Amsterdamu. Nie trzeba już chyba chwalić tempa ówczesnej poczty, dodam tylko, że była już ona na miejscu 2 dni później.
dr Wojciech Kuźiński
